12. Hukuk Dairesi 2022/10217 E. , 2023/2672 K.
“İçtihat Metni”
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Kaldırma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 5. İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki nafaka alacağının tahsili için başlatılan ilamlı icra takibinde, takibin iptali istemi nedeniyle yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararın borçlu tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince,istinaf talebinin kabulü ile mahkeme kararının HMK’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince kaldırılmasına, şikayetin kabulü ile; Kayseri Genel İcra Müdürlüğü’nün 2022/20468 Esas sayılı dosyasında yapılan takibin iptaline karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı alacaklı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. ŞİKAYET
Borçlu şikayet dilekçesinde; alacaklının Kayseri 6.İcra Müdürlüğü’nün 2015/137 E. sayılı dosyası ile aleyhine takip başlattığını, takip sonrasında aralarında anlaşarak alacaklının takipten ve nafaka haklarından feragat ettiğini, ekte sunulan belgeden de anlaşılacağı üzere nafaka istemediğini açıkça beyan eden alacaklının kötü niyetli olarak tekrar şikayete konu takibi başlattığını ileri sürerek takibin iptaline, haksız ve kötü niyetli takip nedeniyle alacaklının %20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı cevap dilekçesinde; boşanma ilamının 26.11.2014 tarihinde kesinleşmesi üzerine lehine hükmedilen nafaka alacağının tahsili için Kayseri 6. İcra Müdürlüğü’nün 2015/137 Esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, tarafların kendi aralarında anlaşmaları üzerine lehine hükmedilen nafaka alacağına istinaden başlatılan Kayseri 6. İcra Müdürlüğü’nün 2015/137 Esas sayılı dosyasındaki ödenmemiş alacaklarından geçmişe dönük olarak feragat ettiğini, borçlunun nafaka alacağını düzenli olarak ödeyeceğini ve bir icra takibine gerek olmadığı hususunda çeşitli vaatlerde bulunduğunu, bahse konu vaatlerini yerine getirmemesi üzerine şikayete konu takibin başlatıldığını, taraflarca usulüne uygun bir biçimde nafakadan feragat edildiğine ilişkin bir beyanın aile mahkemesine bildirilmediğini, taraflar arasında, konuya ilişkin nafakanın kaldırılması davasının da bulunmadığını belirterek şikayetin reddine, borçlunun %20 icra inkar tazminatına ve %10 para cezasına mahkum edilmesine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; alacaklının ” .. Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 esas sayılı dosyası ile aylık 200 TL nafaka hakkından feragat ediyorum …” şeklinde dilekçe vermesinin, alacaklının doğmamış hakkından feragat etmesi anlamına geleceği ve bu durumun da evrensel hukuk ilkesi ile bağdaşmayacağı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Borçlu istinaf dilekçesinde; alacaklının mahkeme kararı ile lehine hükmedilen nafakadan feragat ettiğini, feragate ilişkin belge örneğini sunduklarını ve imza inkarında bulunulmadığını, feragat belgesinde herhangi bir şarta bağlılığın olmadığını, borçluya yük yüklemediği gibi bir söz vermenin de söz konusu olmadığını, mahkeme kararının usule, yasaya ve evrensel hukuk kurallarına uygun olmadığını, feragatin geçerli olduğunu, feragate rağmen tekrar takip yapılmasının hakkın kötüye kullanılması olduğunu ve hukuken korunamayacağını
ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; açık ve seçik olarak yapılması gereken feragat sadece mevcut davadan (takipten) değil o dava (takip) ile istenen haktan da vazgeçme anlamına geldiğinden feragata konu teşkil eden hakkın tamamen düşeceği ve artık bir daha dava (takip) konusu yapılamayacağı, ( HGK’nin 22.02.2012 tarih, 2011/2-733 Esas, 2012/87 K), Çayıralan Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.11.2013 tarih 2010/85 Esas 2013/173 Karar sayılı ilamı ile başlatılan Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 Esas sayılı dosyasındaki alacağından vazgeçtiğinden dosyanın işlemden kaldırılmasına ilişkin alacaklı …’nın 22.01.2015 tarihinde takip dosyasına dilekçe sunduğu, aynı tarihte müdürlükçe talep gibi işlem yapılmasına karar verildiği, yine dava dilekçesi ekindeki, icra dosyasında da sureti bulunan “Belgedir” başlıklı bila tarihli alacaklı …’nın imzasını taşıyan evrakta, Çayıralan Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/85 Esas 2013/173 Karar sayılı dosyası ile hükme bağlanan ve Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 Esas sayılı dosyası ile icraya verdiği aylık 200,00 TL nafaka hakkından feragat ettiğini, nafaka istemediğini, ayrıldığı … ile bu konuda anlaştığını, Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 Esas sayılı dosyasından da feragat ettiğine dair talepte bulunacağının yazılı olduğu, alacaklının bu belgedeki imzasına bir itirazı da bulunmadığı, bu beyanların teknik anlamda bir feragati ifade ettiği gerekçesi ile istinaf talebinin kabulü ile mahkeme kararının HMK’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince kaldırılmasına, şikayetin kabulü ile; Kayseri Genel İcra Müdürlüğü’nün 2022/20468 Esas sayılı dosyasında yapılan takibin iptaline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Alacaklı temyiz dilekçesinde, cevap dilekçesindeki hususlara ek olarak taraflarca usulüne uygun bir biçimde nafakadan feragat edildiğine ilişkin bir beyanın aile mahkemesine bildirilmediğini, taraflar arasında konuya ilişkin nafakanın kaldırılması davasının da bulunmadığını, Kayseri 6. İcra Müdürlüğü’nün 2015/137 esas sayılı takip dosyasından feragata ilişkin bir irade söz konusu olup, mahkeme kararı ile kesinleşen nafaka hakkından feragata ilişkin herhangi bir şekilde açık, kesin ve koşulsuz belirtilen bir talep veya beyanı bulunmadığını, Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 esas sayılı dosyasına ilişkin takipten feragat etmesinin tüm nafaka alacağı hakkından feragat ettiği şeklinde yorumlanmaması gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesinin kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, nafaka alacağının tahsili için başlatılan ilamlı icra takibinde, takibin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
HMK’nın 307-312 inci maddeleri
3. Değerlendirme
Çayıralan Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.11.2013 tarih 2010/85 Esas 2013/173 Karar sayılı kesinleşmiş ilamı ile hükmedilen yoksulluk nafakası kararına dayalı olarak borçlu hakkında, üç aylık birikmiş nafakanın tahsilini teminen Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 E. sayılı dosyası ile 06.01.2015 tarihinde ilamlı takip yapıldığı, ”Belgedir” başlıklı bila tarihli, alacaklı …’nın imzasını taşıyan evrakta, “Çayıralan Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/85 E. 2013/173 K. Sayılı dosyası ile hükme bağlanan ve Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 E. Sayılı dosyası ile icraya verdiğim aylık 200,00 TL nafaka hakkımdan feragat ediyorum. Nafaka istemiyorum. Ayrıldığım … ile bu konuda anlaştım. Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 E. Sayılı dosyasından da feragat ettiğime dair talepte bulunacağım” şeklinde beyanda bulunulduğu, alacaklı …’nın Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 E. Sayılı dosyasındaki 22.01.2015 tarihli talebi ile ” dosyadaki alacağımdan yeniden takip hakkım saklı kalmak kaydıyla şimdilik vazgeçiyorum. Vazgeçme nedeniyle dosyanın işlemden kaldırılmasını talep ederim.” şeklinde beyanda bulunduğu, şikayete konu Kayseri Genel İcra Müdürlüğü’nün 2022/20468 E. sayılı takip dosyası incelendiğinde; alacaklının borçlu hakkında aynı ilama dayanarak,18.6.2020 tarihinden itibaren birikmiş yoksulluk nafakasının tahsilini teminen takip başlattığı, Çayıralan Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.11.2013 tarih 2010/85 Esas 2013/173 K.sayılı ilamının halen geçerliliğini koruduğu anlaşılmaktadır.
HMK’nin 307. maddesine göre; “Feragat, davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir”. Aynı kanunun 309/1 inci maddesine göre; “Feragat ve kabul, dilekçeyle veya yargılama sırasında sözlü olarak yapılır” iradeye uygun olarak yapılan feragat kesin hükmün hukuki neticelerini doğurur.
Somut olayda; ”Belgedir” başlıklı bila tarihli alacaklı …’nın imzasını taşıyan evraktaki beyanı bir bütün olarak incelendiğinde; esas haktan feragatın açık bir şekilde yapılması gerekli olduğundan, hakkın özünden değil, sadece Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 E. sayılı takipten ve bu takibe konu birikmiş nafaka alacağından feragat edildiği, şikayete konu takip dosyası ile istenen aylara ilişkin nafaka alacaklarına ve devam eden aylara ilişkin nafaka hakkından feragat ettiğine dair bir beyanda bulunulmadığı anlaşılmaktadır. Kayseri 6. İcra Müdürlüğünün 2015/137 E. sayılı ilk takipteki feragatın, işbu takibin açıldığı 06.01.2015 tarihine kadar birikmiş nafaka ile takipten vazgeçme tarih olan 22.11.2015 tarihine kadar işlemiş olan nafakayı kapsayacağı izahtan varestedir. Takipten feragate rağmen, esas hak, hukuki varlığını korumaya devam ettiğinden, alacaklı, alacağının tahsili için dava veya yeniden icra takibi yoluna başvurabilir. (Aynı yönde HGK’nun 1995/12-814 esas, 1995/1010 karar sayılı 22.11.1995 tarihli kararı)
Bu itibarla, alacaklı feragat ettiği döneme ilişkin nafakayı tekraren ikinci takipte isteyemez ise de, feragat dönemi dışında kalan birikmiş tedbir nafakasını istemesinde usul ve yasaya uymayan bir yön bulunmamaktadır.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin reddine karar verilmesi doğru olup, Bölge Adliye Mahkemesince borçlunun istinaf başvurusunun esastan reddi gerekirken, yazılı gerekçe ile şikayetin kabulü ile takibin iptaline karar verilmesi isabetsiz olmakla Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 28.06.2022 tarih ve 2022/1213 E.-2022/1203 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.