T.C.
SAMSUN
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
G E R E K Ç E L İ K A R A R
DOSYA NO : 2023/218
KARAR NO : 2023/984
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : SAMSUN 2. İCRA HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/10/2022
NUMARASI : 2022/351 Esas 2022/628 Karar
DAVANIN KONUSU : Şikayet (İcra Memur Muamelesi)
KARAR TARİHİ : 23/03/2023
KARAR YAZIM TARİHİ :23/03/2023
Dairemizce yapılan dosya üzerinden inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İSTEM:Davacı vekili 22/06/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; Samsun İcra Dairesinin 2022/41616 Esas sayılı dosyasından müvekkili aleyhine fatura alacağına ilişkin haksız bir icra takibi açıldığını, takip konusu faturalar sırasıyla incelendiğinde, 30.04.2022 tarihli faturanın 55 …684 plakalı araçtan12.05.2022 tarihli faturanın 55 … 949 plakalı ve yine 12.05.2022 tarihli faturanın 61 .. 800 Plakalı araçlardan kaynaklı olduğunun görüleceğini, 30.04.2022 tarihli faturanın konusu araç satın alınırken ödemelerin alacaklı tarafa yapıldığını, Tekkeköy 2.Noterliği’nin 6894 yevmiye numaralı satış sözleşmesinde de alacaklının aracı halihazır durumu ile satarak bedelini eksiksiz olarak aldığını beyan ederek imzaladığını, bu nedenle müvekkili hakkında haksız şekilde icra takibi başlatılması nedeni ile Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/690 Esas sayılı dosyasından menfi tespit davası açıldığını, Asliye Ticaret Mahkemesi’ne teminat yatırılarak icra dosyasına depo edilen paranın alacaklı vekiline ödenmemesi için tedbir kararı verildiğini, müvekkili şirketin de 618.746,54-TL’yi icra müdürlüğüne yatırdığını, daha sonra, haksız icra takibi başlatan alacaklının menfi tespit davasından haberdar olduktan sonra takipten vazgeçerek depo edilen paranın müvekkili şirkete ödenmesi için icra müdürlüğüne talepte bulunarak takipten vazgeçtiğini, ancak icra müdürlüğünün kararında %9.10 oranında tahsil harcı dosyasında haricen tahsil yapılmış gibi harç kesmenin usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkili şirketin haricen ödeme yapmadığını, alacaklı vekilinin de takipten vazgeçtiğini, %4,55’den icra harçları kesilmesi gerekirken icra müdürlüğünün kanuna aykırı olarak %9.10 oranında tahsil harcı ve %2 oranında cezaevi harcı kestiğini belirterek memur muamelesi şikayetlerinin kabulü ile icra dairesi memuru tarafından kesilen %9.10 tahsil harcı ile %2 cezaevi harcının iptaline ve %4.55 tahsil harcının kesilmesi ve fazla kesilen paranın müvekkiline iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Evrak üzerinden karar verildiğinden, davalı tarafın savunması alınmamıştır.
DELİLLER: Samsun İcra Müdürlüğünün 2022/41616 Esas sayılı takip dosyası ve Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/690 Esas sayılı dosyası.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ:
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde “Samsun İcra Müdürlüğünün 2022/41616 Esas sayılı dosyasında %4,55 oranı üzerinden tahsil harcı alınması gerektiğinin tespitine, %4,55 oranının üzerinde (%9,10) tahsil harcı alınmasına ilişkin işlemin iptaline, borçluya iade edilen paradan %2 oranında cezaevi harcı alınmasına ilişkin işlemin iptaline, karar uyarınca İcra Müdürlüğünce talep doğrultusunda işlem yapılmasına” karar verilmiştir.
İSTİNAFA BAŞVURAN TARAF VE İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı vekili tarafından; söz konusu şikayette taraf sıfatlarının bulunmadığı, icra müdürlüğünce tahsil harcı ve cezaevi harcı alınmasına yönelik işlemde yasaya aykırılık bulunmadığı beyan edilerek istinaf yasa yoluna başvurulduğu görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep; İİK’nun 16. ve 15., 492 sayılı Harçlar Kanunun 23, 28 Maddesinden kaynaklanan icra müdürlüğünün tahsil harcı ve cezaevi harcı alınmasına yönelik işleminin iptaline ilişkin şikayet niteliğindedir.
Samsun İcra Müdürlüğünün 2022/41616 Esas sayılı dosyası incelendiğinde; alacaklı vekilinin 17/06/2022 tarihli dilekçesi ile “Alacağın esasına ve ileride yeniden takibine ilişkin haklarımızı saklı tutarak şimdilik takipten vazgeçiyoruz. Gereğinin yapılması, takip dayanağı belgenin tarafımıza iade edilmesi” şeklinde talepte bulunduğu, 20/06/2022 tarihli karar ile “Dosyanın Vazgeçme/Feragat ile kapatılmasına” şeklinde karar verildiği, Müdürlüğün 31/08/2022 tarih ve 2022/41616 Esas sayılı yazısı ile; borçlunun menkul malları üzerine haciz uygulandıktan sonra 15/06/2022 tarihinde dosya borcu ödenmiş olup, dosya borcu ödendikten sonra, 17/06/2022 tarihinde alacaklı vekili tarafından takipten feragat edilmiş olması nedeniyle takip talebinde belirtilen alacak miktarı olan 525.000,00TL üzerinden % 9,10 oranında 47.775,00TL tahsil harcı ve 10.500,00TL cezaevi harcı alınarak kalan miktarın borçlu vekiline iade edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır .
Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/690 Esas sayılı dosyası incelendiğinde; davacı S….. Grup Yapı İnş.Tic. Ltd.Şti tarafından davalı K….. Otomotiv Tic.Ltd.Şti aleyhine Samsun İcra Müdürlüğünün 2022/41616 Esas sayılı dosyasına ilişkin menfi tespit davası açıldığı, mahkemenin 14/06/2022 tarihli ara kararı ile;”1-Davacı vekilinin icra veznesine yatacak paranın dava sonuna kadar alacaklıya ödenmemesi yönündeki ihtiyati tedbir isteminin İİK’nun 72/3. maddesi uyarınca KABULÜ ile, davacı tarafça dava değerinin %15’i oranında teminat mahkememiz veznesine yattığında Samsun İcra Dairesi 2022/41616 Esas sayılı dosyasında icra veznesine yatacak paranın alacaklıya ödenmesinin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına, teminat yattığında kararın icra müdürlüğüne bildirilmesine” şeklinde karar verildiği anlaşılmıştır.
İcra takiplerinde, takip çıkış miktarı üzerinden 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarifenin B/I- 3. fıkrasına ve takip safhasına göre tahsil harcı alınır. Ancak bu tahsil harcının doğabilmesi için takibin o safhasının yerine getirilmesi gerekir (Ödeme veya icra emrinin tebliği, haciz işleminin yapılması veya satış işleminin kesinleşmesi gibi).
492 Sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarifenin icra harçlarını düzenleyen B-1/3-a maddesine göre; ödeme, ödeme ve icra emrinin tebliğinden sonra, fakat hacizden önce yapılmışsa, ödenen paralardan % 4,55 tahsil harcı alınmaktadır. Aynı Yasa’nın 3/b bendinde ise; tahsil harcının, hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralardan % 9,10 oranında kesileceği öngörülmüştür.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 23.maddesinde ise; “Her ne sebep ve suretle olursa olsun, icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnameye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Ancak haczedilen mal satılıp paraya çevrildikten sonra vazgeçilirse tahsil harcı tam olarak alınır.” şeklinde yasal düzenleme bulunmaktadır.
2548 Sayılı “Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanunun Md.1/f.1 maddesinde; “İcra dairelerince miktar ve kıymeti muayyen olan ilamlı ve ilamsız alacaklardan tahsil olunan paranın %2 si ve kıymeti muayyen olmıyan ilamların icrasından tahsil harcının yarısı nisbetinde harç alınır. Maktu harçlar ilamın icraya konulduğu zaman peşin olarak alınır.” şeklinde düzenleme mevcuttur. 2548 sayılı Kanunun 1. maddesinde cezaevi harcının “tahsil olunan” paradan alınacağı belirtilmiş olmakla haricen tahsil olunan para var ise bile İcra Müdürlüğü’nce tahsil edilmediğinden alacaklının cezaevi harcı ödememesi gerekir. (Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/16870 Esas 2018/329 Karar)
Somut olayda mahkemenin de tespitinde olduğu üzere; alacaklı K…….. Otomotiv Tic. Ltd. Şti. tarafından borçlu S…. Grup Yapı İnş. Tic. Ltd. Şti. hakkında toplam 525.000,00-TL alacağın tahsili amacıyla Samsun İcra Müdürlüğünün 2022/41616 Esas sayılı dosyası üzerinden 27/05/2022 tarihinde ilamsız icra takibi başlatıldığı, örnek 7 nolu ödeme ödeme emrinin 01/06/2022 tarihinde borçlu şirkete tebliğ edildiği, takibin itirazsız kesinleştiği, borçlunun bir kısım mallarına haciz şerhi işlendiği, borçlu vekili tarafından Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/690 Esas sayılı dosyası üzerinden menfi tespit davası açıldığı, mahkemesince 14/06/2022 tarihli ara karar ile; davacı tarafça dava değerinin %15’i oranında teminatın yatırılması halinde, icra veznesine yatacak paranın dava sonuna kadar alacaklıya ödenmemesi yönündeki ihtiyati tedbir kararı verildiği, bu ara karara istinaden Samsun İcra Müdürlüğünün 15/06/2022 tarihli kapak hesabı ile bakiye borç miktarının 618.746,54 TL olarak belirlendiği, borçlu vekili tarafından 618.746,54 TL’nin 15/06/2022 tarihinde icra dosyasına yatırıldığı, alacaklı vekilinin 17/06/2022 tarihli dilekçesi ile takipten vazgeçildiğinin bildirildiği, borçlu vekilince de 17/06/2022 tarihli dilekçe ile icra hesabına depo edilen 618.746,54 TL’nin taraflarına iadesinin talep edildiği, İcra Müdürlüğünce, borçlu tarafından ara karara istinaden yatırılan paradan % 9,10 oranında tahsil harcı ve % 2 oranında cezaevi harcı kesilerek bakiyesinin borçluya iade edildiği, şikayetçi borçlu vekilince, alacaklının takipten vazgeçmesi sebebiyle %4,55 oranı üzerinden icra harçları kesilmesi gerektiği, buna karşılık %9.10 oranında tahsil harcı alındığı ve %2 oranında cezaevi harcı alınması işleminin şikayet konusu edildiği anlaşılmıştır.
492 sayılı Harçlar Kanununun 28/b maddesi uyarınca, tahsil harcının, alacağın ödenmesi sırasında yatırılan paradan tahsil edileceği, İcra ve İflas Kanununun 15. Maddesi uyarınca, kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, bütün harç ve masrafların borçluya ait olduğu, Harçlar Kanununun 32. maddesine göre, ilgilisi tarafından ödenmeyen harçların diğer tarafça ödeyebileceği, 492 Sayılı Harçlar Kanunu’nun 23. Maddesinde ise; “Her ne sebep ve suretle olursa olsun, icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnamaye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Ancak haczedilen mal satılıp paraya çevrildikten sonra vazgeçilirse tahsil harcı tam olarak alınır” hükmüne yer verildiği, bu kapsamda icra dosyası incelendiğinde borçlu tarafça yatırılan 618.746,54 TL’nin Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/690 Esas sayılı dosyası üzerinden verilen 14/06/2022 tarihli ara karara istinaden icra dosyasına yatırıldığı, dosyada haciz bulunduğu ancak satış aşaması bulunmadığı, alacaklı vekilinin 17/06/2022 tarihli dilekçesi ile bu aşamada takipten vazgeçtiğini beyan ettiği, feragat harcı, tahsil harcının bir türevi olup ayrı bir niteliği bulunmadığı, somut olayda icra dosyasında, takip safhasına göre hacizden sonra satıştan önce vazgeçildiğinden tahsil harcının yarısı yani % 4,55 oranında tahsil harcı alınması gerektiği, %9,10 oranı üzerinden tahsil harcı kesilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, yine 2548 sayılı Kanunun 1. maddesinde yer alan yasal düzenleme uyarınca cezaevi harcının, icra müdürlüğünce tahsil olunan paranın alacaklıya ödenmesi sırasında alacaklıdan tahsil edileceği, borçluya yüklenemeyeceği, icra dosyasında tahsil edilmiş bir para bulunmadığından borçluya iade edilen paradan cezaevi harcı kesilmesi yönündeki Müdürlük işleminin de usul ve yasaya aykırı olduğu, harcın alacaklısı devlet olup, maliye hazinesinin söz konusu şikayette taraf sıfatının bulunduğu anlaşılmış, mahkemesince bu gerekçelerle şikayetin kabulü ile Samsun İcra Müdürlüğünün 2022/41616 Esas sayılı dosyasında %4,55 oranı üzerinden tahsil harcı alınması gerektiğinin tespitine, %4,55 oranının üzerinde (%9,10) tahsil harcı alınmasına ilişkin işlemin iptaline, borçluya iade edilen paradan %2 oranında cezaevi harcı alınmasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Dava ve takip dosyası içeriğine, dosyadaki yazılara göre ilk derece mahkemesi kararında usule ve esasa ilişkin herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin dava ve takip dosyası içinde bulunduğu, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu nedenle inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından istinaf isteminin esastan reddi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK.nun 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Davalı harçtan muaf olduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
3-Dosyanın İstinaf Mahkemesine gönderilmesi amacıyla yapılan harç, posta masrafı ve tebligat giderlerinin istinaf kanun yoluna başvuran taraf üzerinde bırakılmasına,
4-İnceleme duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-Kararın taraflara tebliğine
Dair,Dair, HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda İİK. 7165 sayılı kanun ile değişik 364. maddesi gereğince alacağın 238.730,00 TL’nin altında kalması nedeni ile kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 23/03/2023