CEZAEVİ YAPI HARCI MATRAHI
Erdem DEMİR (Stj. Avukat)
Hüseyin DEMİR (İzmir 11. İcra ve İflas Müdürü)
CEP: 0505.298.36.08
Bilindiği gibi 2548 sayılı Yasının 1. maddesi gereğince; İcra dairelerince miktar ve kıymeti muayyen olan ilamlı ve ilamsız alacaklara kanunlarında özel olarak cezaevi yapı harcından muaf olduğu belirtilen kurumlar dışında hiçbir istisna ve muafiyet söz konusu olmadığı, 2548 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde miktar ve değeri belli olan ilâmlı ve ilâmsız alacaklardan alınacak olan cezaevi yapı harcının, tahsil olunan paranın % 2’si oranında olacağı açıkça belirtildiği, Buna göre, tahsil olunan paranın % 2’si oranında alınacak olan cezaevi yapı harcının takibe konu alacak miktarı üzerinden değil, takip masrafları çıkarıldıktan sonra takip sırasında işlemiş faizlerin de dikkate alınması suretiyle alacaklıya ödenen yani tahsil olunan miktar üzerinden hesaplanması hususunda gereken dikkat ve özenin
gösterilmesi gerektiği” duyurularak söz konusu harcın icra takibine konulan değer üzerinden değil de takip sonrası işleyen faizlerin de CEYH matrahına dâhil edilmesi sureti ile tahsili gerektiğinin bildirilmesinden sonra icra dairelerince söz konusu harcın icra takibine konulan değere takip aşamasında işleyen faizlerde ilave edilmek sureti ile bulunacak matrahın % 2’si oranında CEYH tahsili kesilmesi uygulamasına başlanmış ve o tarihten
bu yana uygulamaya devam edilmektedir.
Danıştay 3. Dairesi Başkanlığı’nın 29.03.2011 tarih ve 2009/3417 Esas, 2011/879 Karar sayılı ilamı ile “2548 sayılı Cezaevleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar Ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde öngörülmeyen bir uygulama getirilerek dayanağı sözü edilen yasa maddesine aykırı bir düzenleme içeren Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 22.02.2008 tarih ve
B.03.0.HİG.0.00.00.03-153-3-5051 sayılı genel yazısında hukuka uyarlık bulunmadığından Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 22.02.2008 tarih ve B.03.0.HİG.0.00.00.03-153-3-5051 sayılı genel yazısının İPTALİNE” karar verilerek, Yüksek Mahkeme tarafından cezaevi yapı harcının takibe konu edilen alacak miktarı üzerinden tahsili gerektiği, takipten sonra işleyecek faizlerin cezaevi yapı harcı matrahına dahil edilmemesi gerektiği yönünde açıklık getirilmiştir.
T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı :B.03.0.HİG.0.00.00.03-153.3
…./…./2008
Konu : Cezaevi Yapı Harcı
….………………. CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
Bakanlığımıza intikal eden bilgilerden; bazı icra müdürlüklerince cezaevi yapı harcının tahsili sırasında muafiyet ve matrah konularında tereddütler yaşandığı, söz konusu harcın icra takibine konulan değer üzerinden hesaplanarak tahsil edildiği, icra takibinden sonra işleyen faizlerin cezaevi yapı harcı matrahına dahil edilmediği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere;
2548 sayılı Cezaevleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkûmlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun’un 1 inci maddesinde:
“İcra dairelerince miktar ve kıymeti muayyen olan ilâmlı ve ilâmsız alacaklardan tahsil olunan paranın % 2’si ve kıymeti muayyen olmayan ilâmların icrasından tahsil harcının yarısı nispetinde harç alınır. Maktu harçlar ilâmın icraya konulduğu zaman peşin olarak alınır. Bu harçlar borçluya yükletilemez …” hükmü yer almaktadır.
30/01/2006 tarihli ve 120 sayılı “Harçların tahsilinde dikkat edilecek hususlar” konulu Genelgemizde de belirtildiği gibi, 2548 sayılı Kanunun 1 inci maddesi gereğince tahsili gereken cezaevi yapı harcı, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 1 ve 3 sayılı Tarifeleri kapsamında bulunmamaktadır.
Cezaevi yapı harcı, özel nitelikte olan 2548 sayılı Kanuna dayanılarak tahsili gereken bir harç çeşidi olup, kanunlarında özel olarak cezaevi yapı harcından muaf olduğu belirtilen kurumlar dışında hiçbir istisna ve muafiyet söz konusu değildir.
2548 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde miktar ve değeri belli olan ilâmlı ve ilâmsız alacaklardan alınacak olan cezaevi yapı harcının, tahsil olunan paranın % 2’si oranında olacağı açıkça belirtilmiştir.
Buna göre, tahsil olunan paranın % 2’si oranında alınacak olan cezaevi yapı harcının takibe konu alacak miktarı üzerinden değil, takip masrafları çıkarıldıktan sonra takip sırasında işlemiş faizlerin de dikkate alınması suretiyle alacaklıya ödenen yani tahsil olunan miktar üzerinden hesaplanması hususunda gereken dikkat ve özenin gösterilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini, keyfiyetin yargı çevrenizdeki Cumhuriyet başsavcılıkları ile icra ve iflas müdürlüklerine, bilgileri bakımından icra hâkimliklerine duyurulmasını rica ederim.