T. C.
Y A R G I T A Y
1 2 . H U K U K D A İ R E S İ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
Esas No : 2022/11008
Karar No : 2023/3357
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 18.05.2022
SAYISI : 2022/929 E., 2022/1846 K.
DAVA TARİHİ : 19.01.2022
HÜKÜM/KARAR : Kaldırma/ Yeniden Hüküm/Ret
TEMYİZ EDEN : Davacı/Borçlu
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 3. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 21.01.2022
SAYISI : 2022/37 E., 2022/37 K.
Taraflar arasındaki takip dosyasından borçlunun emekli maaşına konulan haczin ve mal varlığına konulan hacizlerin kaldırılması şikayeti nedeniyle yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin kısmen kabulüne, takip dosyasından borçlunun emekli maaşı üzerine konulan haczin kaldırılmasına karar verilmiştir.
Kararın alacaklı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun HMK.nin 353/1-b-2 maddesi uyarınca kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına,kesin hüküm nedeniyle HMK’nin 114/1-ı maddesi uyarınca şikayetin reddine hükmedilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı borçlu tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. ŞİKAYET
Borçlu şikayet dilekçesinde; taraflar arasında 22.01.2014 tarihinde imzalanan protokolde, taahhüdün icra dosyasına sunulması ile birlikte tüm hacizler kaldırılacak ibaresinin yer aldığını, bu protokole göre alacaklının borçlu taahhüt verirse dosya kapsamındaki tüm hacizleri kaldıracağını beyan ve taahhüt ettiğini, ancak alacaklının bu protokole uymadığını ve emekli maaşına haciz konulduğunu ileri sürerek maaş haczinin ve takip dosyasındaki diğer hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93 üncü maddesinde haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin taleplerin, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedileceğinin düzenlendiği, borçluya ödeme emrinin 13.07.2013 tarihinde tebliğ edildiği, takibin kesinleşmesinin ardından borçlunun icra müdürlüğüne sunduğu 22.01.2014 tarihli dilekçe ile borcu kabul ettiğini, lehine olan tüm sürelerden feragat ettiğini, emekli maaşının 1/2’sine haciz konulmasına muvafakat ettiğini bildirdiği, borçlunun muvafakati uyarınca 08.01.2020 tarihli haciz yazısı ile emekli maaşının 1/2’si üzerine haciz konulduğu, UYAP SGK sorgu sonucuna göre borçlunun muvafakat tarihinden sonra 01.07.2015 tarihinde emekli olduğu, her ne kadar yukarıda açıklanan yasal mevzuat uyarınca borçlunun muvafakatinin bulunması halinde emekli maaşının haczi mümkün ise de borçlunun borcu kabul ve emekli maaaşının haczine muvafakatinin aynı belge ile ve tek imzada verildiği, şikayet eden borçlunun muvafakat tarihi itibariyle emekliliğe hak kazanmamış olduğu, doğmamış bir haktan feragat edilmesinin mümkün olmadığı, henüz emekli olmayan bir şahsın ileride kazanacağı emekli maaşının haczine muvafakat etmesinin geçerli olmayacağının kabulünün gerektiği (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2016/8537 Esas 2017/402 Karar sayılı kararı), borçlunun muvafakat tarihinde emekli olmaması sebebiyle de muvafakatinin geçersiz olduğu gerekçesi ile şikayetin kısmen kabulüne, takip dosyasında borçlunun emekli maaşına konulan haczin kaldırılmasına, yapılan kesinti var ise alacaklıya ödenmemesine, icra dosyasında henüz alacaklıya ödenmemiş emekli maaş kesintisi var ise borçluya iadesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Alacaklı istinaf dilekçesinde;borçlunun emekli maaşı üzerindeki haczin kaldırılması talebine ilişkin kesin hüküm bulunduğunu, kesin hüküm nedeniyle şikayetin reddi gerektiğini ve şikayetin icra müdürlüğü işlemini şikayet olduğunu, borçlu lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; borçlu tarafından Samsun 1. İcra Hukuk Mahkemesine açılan emekli maaşına konulan haczin kaldırılmasına yönelik şikayet üzerine mahkemenin 2020/80 E – 2020/383 K sayılı kararı ile şikayetin reddine karar verildiği ve kararın 17.10.2020 tarihinde kesinleştiği, bu durumda mahkemece emekli maaşına konulan haczin kaldırılmasına yönelik itirazın kesin hüküm nedeni ile reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesi ile alacaklının istinaf talebinin HMK’ nin 353/1-b-2 maddesi gereğince kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına, borçlunun emekli maaşına konulan haczin kaldırılmasına yönelik itirazın kesin hüküm nedeni ile HMK’nın 114/1-ı maddesi uyarınca reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde borçlu temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Borçlu, temyiz dilekçesinde; muvafakat tarihi itibariyle emekliliğe hak kazanmamış olduğunu, doğmamış bir haktan feragat edilmesinin mümkün olmadığını, henüz emekli olmayan bir şahsın ileride kazanacağı emekli maaşının haczine muvafakatinin geçersiz olduğunu, önceki verilen kararın hukuk dışı olduğunu ve kesin hüküm teşkil etmediğini ileri sürerek kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, emekli maaşına konulan haczin kaldırılması şikayetine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
HMK’nin 114/1-ı maddesi, İİK 82 nci madde, 5510 Sayılı yasanın 93 üncü madde hükümleri
3. Değerlendirme
HMK’nin 303/1 maddesi “Bir davaya ait şeklî anlamda kesinleşmiş olan hükmün, diğer bir davada maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için, her iki davanın taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekir” şeklinde düzenlemiştir.
Şikayetçi borçlunun emekli maaşı üzerine konulan haczin kaldırılması istemiyle mahkemeye yaptığı 17.02.2020 tarihli başvurunun, Samsun 1. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 06.10.2020 tarih 2020/80-383 Esas-Karar sayılı ilamı ile reddine karar verildiği ve bu kararın taraflarca istinaf edilmeyerek 17.10.2020 tarihinde kesinleştiği görülmüş ise de;
Emekli maaş haczi, haciz tarihinden itibaren borç bitinceye kadar süregelen bir işlem olmakla, her haciz yeni bir şikayet hakkı doğurur. Samsun 1. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 06.10.2020 tarih 2020/80-383 Esas-Karar sayılı ilamı ile 08.01.2020 tarihindeki haciz işleminin, şikayet tarihindeki (17.02.2020) şartlara göre değerlendirildiği, işbu şikayetin ise devam eden maaş haczine ve yapılan kesintilere ilişkin olduğu, dolayısıyla anılan hükmün kesin hüküm oluşturmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
O halde, Bölge Adliye Mahkemesince işin esası incelenmesi gerekirken, kesin hüküm nedeniyle HMK’nin 114/1-ı maddesi uyarınca şikayetin reddine karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 18.05.2022 tarih ve 2022/929 E.-2022/1846 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
