T.C.
ADALET BAKANLIĞI
İcra İşleri Dairesi Başkanlığı
Sayı : 86420598-147/3128 18.04.2024
Konu : Sicile Kayıtlı Motorlu Kara Araçlarına İlişkin Bilirkişi Raporu ve Dikkat Edilecek Hususlar
DAĞITIM YERLERİNE
İlgi : 25.03.2024 tarihli ve 86420598-126/2605 sayılı yazımız.
24.11.2021 tarihli ve 7343 sayılı İcra ve İflâs Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nda yapılan değişiklikler gereğince açık artırma sureti ile yapılan satışların UYAP’a entegre Elektronik Satış Portalı üzerinden yapılmasına ilişkin düzenlemeler Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, Ülke genelinde 02.01.2023 tarihinden itibaren ilanı yapılacak satışlar hakkında elektronik satış uygulamasına geçilmiştir.
Elektronik satış uygulamasına geçilmesiyle birlikte satışların fiziki ortamda yapılması usulü terk edilmiş, mahcuz malın en az giderle ve en yüksek bedelle satılması, ihalelere katılımın ve hizmet kalitesinin artırılması, hak kayıplarının önlenmesi ile uygulama birliğinin sağlanması amaçlanmıştır. Özellikle motorlu kara araçlarının satışı sürecinde alınan bilirkişi raporlarının kalitesinin artırılması ile ihalelere katılımın artacağı, katılımcıların tereddütlerinin azalacağı, elektronik ortamda yapılan işlemlerin güvenilirliğinin artacağı ve oluşabilecek kamu zararlarının önlenebileceği düşünülmektedir.
2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun “Kıymet takdiri” başlıklı 87’nci maddesinde “Haczi yapan memur, sicile kayıtlı mallar hariç olmak üzere haczettiği malın kıymetini takdir eder. İcabında bilirkişiye müracaat edebilir.
Sicile kayıtlı malın kıymet takdirinin bilirkişilik bölge kurulu listesinde kayıtlı ve bu konuda Adalet Bakanlığınca izin verilen bilirkişilere, bunların bulunmaması hâlinde listede kayıtlı diğer bilirkişilere yaptırılması zorunludur.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Satışa hazırlık işlemlerinin yapılması aşamasında sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından kıymet takdirinin bilirkişi vasıtası ile yapılması Kanun’un amir hükmü olup, araçların kıymet takdirinin yapılması aşamalarında aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
Bu itibarla;
1) Satışa sunulacak araç için alınacak vergilerin ve oranlarının (KDV, ÖTV, MTV vb.) tespiti konusunda tereddüt yaşanması hâlinde ilgili kurumlarla satış öncesi gerekli yazışmanın icra dairesi tarafından yapılması,
2) Kıymet takdirine ilişkin bilirkişi raporunda;
a) Görevlendirmeyi yapan merciin,
b) Dosya numarasının,
c) Alacaklının adı, soyadı varsa vekil bilgilerinin,
ç) Borçlunun adı, soyadı varsa vekil bilgilerinin,
d) Keşif tarihinin,
e) İnceleme konusu malın,
f) Malın kıymetine etki edecek maddi unsurların,
g) İnceleme yönteminin,
ğ) Bilimsel ve teknik dayanakların,
h) Gerekçeli sonucun,
ı) Raporun düzenlenme tarihinin,
i) Bilirkişi gerçek kişi ise adı ve soyadı, unvanı, sicil numarası ve imzasının,
j) Bilirkişi tüzel kişi ise ticaret unvanı, kanuni temsilcisinin adı ve soyadı, tüzel kişi adına raporu tanzim eden gerçek kişi bilirkişinin adı ve soyadı ile sicil numarası ve imzasının,
Bulunması gerektiğinin bilirkişiye hatırlatılması,
3) Kıymet takdiri yapılacak aracın anahtarının bulunması ve sakınca olmayan hâllerde aracın çalıştırılması ile yürüyen aksamın kontrol edilmesi, aracın anahtarının bulunamaması hâlinde ise görevlendirilen ve yetki verilen bilirkişi vasıtasıyla mümkün olduğu takdirde piyasadan temin edilmesinin veya keşif mahalline çilingir götürülerek yaptırılmasının sağlanması, anahtarın temin edildiği durumlarda kıymet takdirine ilişkin keşfin bitimine müteakip yediemine teslim edilerek yasal ihtaratın da yapılarak tutanağa dercedilmesi,
4) Kıymet takdirine konu mahcuza ilişkin;
a) Plaka, marka, tip, ticari ad, model yılı, araç sınıfı, cinsi, rengi, motor no, şasi no, net ağırlık, silindir hacmi, motor gücü (kw cinsinden), yakıt cinsi, vites/şanzıman türü, kasa tipi, çekiş tipi, ilk tescil tarihi, kullanım amacı, aracın muayene tarihine ilişkin bilgilerin,
b) Motor hacmi, silindir sayısı, yakıt deposu, lastik, jant çapı, start-stop, kapı sayısı, bagaj hacmi ve kilometresine ilişkin bilgilerin,
c) Radyo, teyp, klima (manuel, dijital), cam tavan, sunroof, elektronik el freni, park sensörü, döşeme, renkli ekran, oturma kapasitesi, yağmur sensörü, far sensörü, geri görüş kamerasına ilişkin bilgilerin,
ç) ABS, hava yastığı sayısı, yokuş kalkış desteği, merkezi kilit, ön ve arka emniyet kemerleri, fren sistemi gibi bilinen güvenlik özelliklerinin,
d) Aracın tramer kaydı ile özel ekipmanlar kullanılmak suretiyle tespit edilebilecek ve aracın değerine etki edecek hasar, parça değişimi, boyalı parça vb. durumların,
e) Aracın içinin ve dışının en az 800*600 ölçülerine uygun şekilde çekilen fotoğraflarının,
f) Aracın muhammen kıymetinin,
g) Lüzumlu diğer bilgilerin,
Bilirkişi raporunda yer alması gerektiğinin bilirkişiye hatırlatılması,
5) Bilirkişi raporunun mümkün olduğu ölçüde yukarıda belirtilen unsurları içermesi suretiyle tanzim edilmesine özen gösterilmesi,
6) Yukarıda belirtilen hususlar dahilinde düzenlenen bilirkişi raporunda bilirkişinin mahallinde gözlemleyerek tespit ettiği hususlar ile aracın sicil kayıtları, araç muayene ve kilometre bilgisi sorgulama kayıtları, araç hasar, araç detay, değişen parça sorgulama kayıtları gibi elde edilen diğer bilgilerin ve kaynağının raporda açıkça yazılmasının istenmesi,
[Bu madde kapsamında anlatılmak istenen hususlara ilişkin olarak aşağıda kısmen örneklendirme yapılmıştır. (Ruhsat bilgisi, keşif gözlemi, fabrika verisi ve sorgulama verisi vb.)]
7) Bilirkişi raporunun UYAP’a entegre Bilirkişi Portalı kullanılmak suretiyle icra dairesine gönderilmesinin sağlanması,
8) Tebliğ işlemleri yapılmadan önce bilirkişi raporunun yukarıda belirtilen unsurları taşıyıp taşımadığının icra dairesince kontrol edilmesi, önemli hususların eksikliğinin tespiti hâlinde ek rapor istenilerek bilirkişi raporunun ek rapor ile birlikte tebliğe çıkarılmasının sağlanması,
9) Başkanlığımızın ekte gönderilen 25.03.2024 tarihli ve 86420598-126/2605 sayılı “Satışa Hazırlık İşlemleri” konulu yazısında belirtilen hususlara da dikkat edilmesi,
Gerektiği değerlendirilmektedir.
Bilgi edinilmesi ile gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve konunun yargı çevrenizde bulunan icra dairelerindeki tüm icra personeline tebliğ edilmesini rica ederim.
