İki şahsın karşılıklı ve aynı cinsten birbirlerinden olan muaccel alacaklarını takas edebileceği- Takasın karşılıklı alacaklardan küçüğü büyüğünden çıkarılmak suretiyle daha az olan alacağı sona erdiren bir hukuki işlem olduğu- Takas için karşılık dava açılması zorunlu olmayıp, sadece takas def’inde bulunulmasının yeterli olduğu- Ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren bir sene geçmekle haciz istemek hakkı düşeceği- Haciz talebi kanuni süresi içinde yapılmaz veya geri alındıktan sonra bu süre içinde yenilenmezse, dosyanın işlemden kaldırılacağı-

Dava, eser sözleşmesinden doğan iş bedeli alacağının tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.

Davacı yüklenici davalı iş sahibidir. Taraflar arasında davalıya ait taşınmaz üzerinde çelik konstrüksiyon yay çatılı sera yapımı konusunda sözlü eser sözleşmesi ilişkisi kurulduğu dosya kapsamı, alınan bilirkişi raporu ve mahkemenin kabulüne göre davacı yüklenicinin işi tamamlayıp 40.250,00 TL iş bedeline hak kazandığı ve herhangi bir ödeme yapılmadığı anlaşılmaktadır.

Davalının takas def’i üzerine getirtilen . İcra Müdürlüğü’nün 2008/ sayılı takip dosyasının incelenmesinden, davalı iş sahibi tarafından davacı yüklenici aleyhine 08.01.2007 tanzim 18.06.2007 vade tarihli bonoya istinaden kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile 80.000,00 TL asıl alacak 20.466,85 TL işlemiş faiz ve 270,00 TL komisyon olmak üzere toplam 100.736,85 TL alacak için icra takibi yapılıp kesinleştiği, icra dosyasında en son 24.03.2009 tarihinde işlem yapıldığı tespit edilmiştir.

Davalı vekili 06.05.2008 tarihli cevap dilekçesinde, dava konusu alacakla ilgili kaldığını kabul ettiği 10.000,00 TL borcunu, davacıdan olan alacağıyla takas ettiğini ileri sürmüş, 12.03.2013 tarihinde mahkemeye gönderdiği dilekçesiyle cevap dilekçesini ıslah ederek davacı alacağının tamamını, az yukarıda sözü edilen icra dosyasındaki alacaklarından takas ettiklerini beyan etmiştir.

Dava ve cevap dilekçesinin verildiği tarihlerde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 118. maddesinde iki şahsın karşılıklı ve aynı cinsten birbirlerinden olan muaccel alacaklarını takas edebilecekleri kabul edilmiştir. Takas, karşılıklı alacaklardan küçüğü büyüğünden çıkarılmak suretiyle daha az olan alacağı sona erdiren bir hukuki işlemdir. Takas için karşılık dava açılması zorunlu olmayıp, sadece takas def’inde bulunulması yeterlidir (818 sayılı BK’nın 122/I. maddesi).

Somut olayda davalı tarafça süresinde verilen cevap dilekçesinde 10.000,00 TL alacağı için takas def’inde bulunulmuş, 12.03.2013 tarihinde gönderilen dilekçesinde takas edilen miktar ıslah edilerek kesinleşen icra dosyasındaki alacak miktarına çıkartılmıştır.

İcra İflas Kanunu’nun 78/II. maddesi hükmü gereğince ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren bir sene geçmekle haciz istemek hakkı düşer. Aynı maddenin IV. fıkrasına göre de haciz talebi kanuni süresi içinde yapılmaz veya geri alındıktan sonra bu süre içinde yenilenmezse, dosya işlemden kaldırılır. Bu halde sadece icra dosyası işlemden kaldırılacağından başlamış olan icra takibi düşmez ve sona ermez. Başka bir anlatımla icra hukukunda takibin yapılmamış-açılmamış sayılmasına dair bir hukuki müessese ya da hüküm bulunmadığından icra takibi derdest kalmaya devam eder. İşlemden kaldırılan icra dosyası ve takibi alacaklının yenileme talebi ile yenilenerek kaldığı yerden devam eder (Yargıtay 15. HD’nin 06.06.2014 gün 2013/4112 Esas-2014/3902 Karar, 04.05.2012 gün 2012/2360 Esas 2012/3109 Karar ve Hukuk Genel Kurulu’nun 18.09.2013 gün 2013/15-169 Esas, 2013/1365 Karar sayılı ilâmları).

Bu durumda mahkemece, davalı tarafça verilen cevap dilekçesi ve ıslah dilekçesindeki beyanları ile İcra Müdürlüğü’nün 2008/ sayılı dosyasında takibe konu alacakları için takas def’inde bulunulduğu, 1086 sayılı HUMK ile davanın görülmesi sırasında yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK’nında cevap dilekçesinin ıslahı halinde harç yatırılması zorunluluğu bulunmadığı ve davalının kesinleşen İcra Müdürlüğü’nün 2008/ sayılı icra dosyasındaki alacağı davacı yüklenicinin bu davada hakettiği iş bedeli alacağından çok fazla olduğundan takas def’i kabul edilip davanın tümden reddi gerekirken yanlış değerlendirme sonucu kabulü doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 30.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.

15.HD. 30.05.2016 T. E:2015/4235 K:3035