BÜMKO : 115567-34-26642-51
Konu :İzinler Hk.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile bu kanuna ek 1327 ve 1897 sayılı Yasalar uyarınca Devlet Memurlarına verilen yıllık, mazeret ve hastalık izinlerinin uygulanmasında duraksamalara düşüldüğü anlaşıldığından aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek görülmüştür:
A – Yıllık İzinler :
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 102 nci maddesinde «Devlet Memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti bir yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olanları için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir.» denilmektedir.
Bu hükme göre;
1) Maddede geçen «Hizmet müddetleri » deyimi; emeklilik hükümlerine tabi eylemli hizmet sürelerinin (18 yaşın üzerinde sigorta primi ödemeler süretiyle resmi ve özel sektörde geçen süreler dahil) toplamını ifade etmektedir.
Muvazzaf askerlikte ve yedek subaylıkta okul devresinde geçen süreler de aynı biçimde dikkate alınır.
2) Hizmeti bir yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olanlara 20 gün, on yıldan fazla hizmeti olan Devlet Memurlarına 30 gibi yıllık izin verilir.
3 ) Yasanın 102 nci maddesinde, zorunlu durumlarda memurlara yıllık izinler ine ek olarak gidiş ve dönüş için en çok dört gün izin verilebileceği öngörülmüştür. Bu iznin, bulundukları belediye ve köy sınırları dışında izinlerini geçiren memurlara, çok zorunlu ve çok ender durumlarda yetkili amirin gerek ve uygun görmesi halinde kullandırılması doğru olacaktır.
4) Bir yıllık hizmetini doldurmayan aday memurlara yıllık izin verilmez. Bu gibiler aşağıda (C) bölümünde açıklanan koşullarda özür izni kullanabilirler .
B – Yıllık İzinlerin Birleştirilmesi :
Yıllık izinlerin kullanılmasıyla, ilgili anılan yasanın 103 üncü maddesinde; «Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Bu takdirde önceki yıllara ait kullanılmamış izin hakları düşer.» denilmektedir.
Bu hükmün uygulanmasında;
1) Memurun, iki yıllık izini birleştirme isteğinde bulunması ve amirinde bu istemi kabul etmesi ‘gerekir. Bu taktirde, geçmiş yıla ait iznin tamamı ya da ;kısmen kullanılması halinde artan kısım, içinde bulunulan yıl izni ile birleştirilerek kullanılabilir.
2) Birleştirilecek her iki yıla ait izin süresinin tamamının yıl içinde bir defada topluca ya da ihtiyaca göre parça parça kullanılması olanağı vardır.
Ancak, önceki yılın izni ile birleştirilerek kısmen ya da tamamen kullanılmıyan izin artıkları, içinde bulunulan yıla ait de olsa ertesi yıl izni ile ikinci kez birleştirilemez.
3) Bulunulan yıla ait izin hakkı saklı tutularak yalnızca önceki yıla ait iznin kullanılabilmesi olanaksızdır.
4) Hiç bir memur, bir birleştirme onayı olmadıkça önceki yıla ait iznini kendiliğinden kullanamaz.
ÖRNEK : 1979 yılında 20 gün yıllık izin hakkına sahip bir memur, bir önceki yıl kullanmadığı 10 günlük iznini de, amirlerince uygun görüldüğü takdirde 1979 yılında kullanabilir. Toplam 30 günlük bu izin süresinin bir defada ya da bölüm bölüm kullanılması da mümkündür.
Söz konusu memur, 1978 – 1979 yıllarına ait 30 günlük izin süresinden kullanmadığı kısmı, 1980 yılına aktaramayacağı gibi 1979 yılı iznini saklı tutarak 1979 yılında, 1978 yılına ait 10 günlük izinde kullanamaz.
C – Özür İzinleri :
Memura, aşağıda:ki koşullarla özür izni verilir :
1 ) Doğum İzni :
657 sayılı yasanın 104 üncü maddesinin “A” fıkrasında; Kadın memura doğum yapmasından önce 3 hafta ve doğurduğu tarihten itibaren 6 hafta müddetle izin verilir ……… denilmiştir.
Ancak bu ve bunu izleyen maddeler, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 177 nci maddesinde «……………… doğurduktan sonra 155 nci maddede tayin edilen muayyen müddet istirahatını müteakip işe başlayan emzikli, kadınlara ilk alt ay zarfında çocuğunu emzirmek üzere mesai zamanlarında yarımşar saatlik iki fasıla verilir.» hükmünü kaldırmamıştır.
Bu nedenle, doğum yapan kadın memurlara, belirli istirahati müteakip (doğumdan 6 hafta sonra başlamak üzere) altı ay süre ile çocuk emzirmesi için, çalışma saatleri içinde i:inde yarımşar saatlik toplam bir saat süre ile izin verilir.
2 ) Özür İzni verilecek özel durumlar :
657 Sayılı Yasanın yukarıda değinilen 104 ncü maddesi uyarınca memurun isteği üzerine;
a) Karısının doğum yapması nedeniyle erkek memura,
b) Kendisinin evlenmesi,
c) Çocuğunun evlenmesi,
d) Anasının, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü, halinde üçer gün özür izni verilir.
3 – Özür İzni :
Yukarıda belirtilen durumlar dışında özürler nedeniyle ve yetkili amirin oluru ile bir yıl içinde on gün özür izni daha verilebilir. Zorunlu durumlarda ikini kez, on gün daha özür izni verilmesi mümkündür. Ancak, bu takdirde, ikinci kez verilen izin, memurun yıllık izninden düşülür.
4 – Aday Memurların Özür İzinleri :
Hizmet süreleri bir yıl olmadığı için yıllık izne hak kazanamayan memurlar da mazeret izninden yararlanırlar. Ancak bunlara mahsup edilecek yıllık izin hakları olmadığından ikinci 10 günlük mazeret izni verilmesi olanaksızdır.
İkinci on günlük mazeret izni, öğretmenler için uygulanmaz.
D – Devlet Memurlarının Hastalık İzinleri :
657 Sayılı Kanunun değişik 105 nci maddesinde; Devlet Memurlarına, hastalıkları nedeniyle verilecek raporlarda gösterilecek lüzum üzerine, aylık ve özlük haklarına dokunulmaksızın
1) Beş yıla kadar (Beş yıl dahil) hizmeti olanlara üç aya kadar,
2) Beş yıldan on yıla karar (on yıl Dahil) hizmeti olanlara altı aya kadar,
3 ) On yıldan daha çok hizmeti olanlara oniki aya kadar,
4) Kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlara onsekiz aya kadar, izin verilir.
İzin süresinin sonunda hastalıklarının devam ettiği resmi sağlık kurullarının raporu ile saptananların izinleri, bir katına kadar uzatılır. Bu sürelerin sonunda da iyileşmeyen Devlet Memurları hakkında emeklilik hükümleri uygulanır . Bunlardan gerekli sağlık şartlarını yeniden kazandıkları resmi sağlık kurullarınca tesbit edilenler, tekrar görev almak istedikleri takdirde, eski sınıf ve derecelerine öncelikle atanırlar.
Emeklilik. hükümlerinin uygulanabilmesi için, her iki izin süresinde de aynı hastalığın devam etmesi gerekmektedir.
Burada sağlık izinlerinin verilmesi ile ilgili hizmet sürelerinin hesabında, genelgenin (A) bendinin. 1 inci fıkrasında sözü edilen koşul gözönünde bulundurulacaktır.
Yine 105 inci madde uyarınca görevleri sırasında ve görevlerinden dolayı bir kazaya uğrayan ya da bir meslek hastalığına tutulan Devlet Memurları, hizmet süreleri ne olursa olsun, iyileşinceye kadar izinli sayılırlar.
E- Devlet Memurları Kanununa Göre Aylık Alan Diğer Personelin İzin Hakları :
Devlet Memurları Kanunu kapsamı dışında kalan ve fakat aylıklarını bu kanuna göre alan kuruluşların personeli, anılan kanunun Ek Geçici 21 inci maddesi gereğince Devlet Memurlarına tanınan izin haklarından aynen yararlanırlar.
Devlet memurlarına yasa ile tanınan izin haklarının kullanılmasına ilişkin açıklamaları içeren 15.7.1971 gün ve 115548-9/18821-14 sayılı genelge yürürlükten kaldırılmış olup, bundan böyle yukarıda açıklanan esaslara göre uygulamanın yürütülmesi an ve rica olunur.