Takip hukuku bakımından takas-mahsup iddiasının, kural olarak üç halde nazara alınabileceği, bu hallerden “alacağın ilama bağlanmış olması” durumu için ilamın kesinleşmesi şart değilse de, Yargıtay bozması ile ortadan kalkan ilanın takas-mahsup iddiasına dayanak olamayacağı-
Taraflar arasındaki “takas-mahsup” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kadıköy 1. İcra Tetkik Merciince davanın kabulüne dair verilen 24.12.1991 gün ve t988/21001991/1034 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine;
Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 30.3.1993 gün ve 3096-5610 sayılı ilâmı:
(… Takas dermeyan eden borçlunun kesinleşmiş bir alacağı bulunmadığı anlaşılmasına göre, takip hukuk açısından takas ve mahsubu gerektirecek bir husus henüz oluşmuş kabul edilemez. Dar yetkili mercide BK.nun 118/2. maddesinin uygulanması ve giderek yargılamayı gerektiren hususların tartışılması mümkün değildir. İstemin reddedilmesi gerekirken aksi düşüncelerle bilirkişi raporuna dayanarak takas ve mahsup talebinin kabulüne karar verilmesi isabetsizdir. Mercice kararın bozulması gerekirken onandığı anlaşılmakla karar düzeltme isteğinin kabulüne karar verilmek gerekmiştir…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, takibin durdurulması, takas ve mahsup istemine ilişkindir.
Sınırlı yetkili İcra Tetkik Merciinin yargılama usulü gözönünde tutulduğunda, takip hukuku bakımından takas ve mahsup iddiası kural olarak üç halde nazara alınabilir. Bunlar:
1 Takasa konu olacak, İcra İflas Kanununun 68. maddesindeki belgelere dayalı bulunuyorsa,
2 Bu alacakla ilgili olarak İcra Takibi yapılmış ve takip kesinleşmiş ise,
3 Alacak ilâma bağlanmış durumdaysa,
Somut olayda, ilâma bağlanmış bir alacak var ve yine takas mahsup istemi içinde bu ilâmın kesinleşmesi şart değilse de söz konusu alacağa ilişkin ilâm, Yargıtay 15. Hukuk Dairesince bozulmuş olmakla ortadan kalktığı için bu aşamada hüküm altına alınan bir alacak kalmamış demektir. Bu durumda davacının takas ve mahsup isteğinin kabulüne olanak yoktur. Hal böyle olunca takas ve mahsup isteminin kabulüne ilişkin Mercii kararı doğru değildir. 0 halde önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı (BOZULMASINA)…
HGK. 12.10.1994 T. E:12-251, K:593
