ÖZET ; Takip konusu ilamdaki asıl alacak, karşılıklı edimleri içermekte olup, alacaklının (ilamda davacı) takibi başlatabilmesi ve takibe devam edebilmesi için kendi edimini yerine getirmesi gerekir.
Alacaklının, ilamda kendisine yüklenen edimi yerine getirmeden takip başlatması, asıl alacağın fer’isi niteliğindeki alacaklarını talep etmesi mümkün değildir.
Aynı ilamda hüküm altına alınan alacak kalemleri için tek ve aynı dosya ile ilamlı icra takibinde bulunulması, ilamın bir bütün olmasına rağmen yasal ve geçerli bir neden olmaksızın alacak kalemlerinin ayrılmaması gerektiği gibi, yargılama giderleri, harç ve vekalet ücretinin esas hükmün fer’isi niteliğinde olduğundan kural olarak hükmün bölünmezliği ilkesi nedeniyle bütün olarak icrası talep edilebilir.
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO : 2023/5103
KARAR NO: 2024/2330
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 10.04.2023
NUMARASI : 2022/804-2023/1086
DAVACI : Borçlu : Elkima Elektrik İnşaat Taahhüt Tic. ve San. Ltd. Şti.
DAVALI : Alacaklı: Çalık Enerji San. ve Tic. A. Ş.
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Ummahan Yıldız tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Borçlu şikayetinde; ilamda hükmedilen vekalet ücreti, yargılama gideri ile faizlerinin takibe konulduğu, asıl alacağın talep edilmediği, ilamda yer alan hakların bölünerek ayrı ayrı takiplerde istenemeyeceği, bunun yanında ilamın şarta bağlı hüküm içermesi nedeni ile alacaklının hükmün 1. maddesindeki şartı yerine getirmeden hükmün fer’isi olan alacakları talep edemeyeceği, hükümde geçen trafoların iade edilmediği, ilamın bölünmesinin dürüstlük kuralına aykırı olduğu hususlarını ileri sürerek takibin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine karar verildiği, borçlunun istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince herhangi bir şarta bağlı tutulmayan vekalet ücreti ve yargılama giderine ilişkin hüküm fıkralarının her birinin ayrı edimler içermesi nedeniyle borçlunun istinaf talebinin yerinde olmadığı, mahkeme kararının gerekçesi yönünden istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına, şikayetin reddine karar verilmiştir.
Takibe dayanak İzmir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.12.2020 tarih ve 2016/1035 E.-2020/687 K. sayılı ilamında ” 1-Davanın kısmen kabulüne, 56 adet topraklama trafosunun davacı tarafça davalı tarafa iadesi koşuluyla trafo bedelleri olan 473.900,00 USD, nakliye bedeli olan 36.531,00 USD ve 10.955,00 EURO olmak üzere toplam 510.431,00 USD ve 10.955,00 EURO’nun trafoların davalı tarafa iade tarihinden itibaren hesaplanacak ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin isteğin reddine,… 87.451,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,… yargılama giderinin red ve kabule göre 178.652,00 TL’lik bölümünün davalıdan alınarak davacıya verilmesine, … 30.373,12 TL harç giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine” hükmedilmiştir. Bu ilama dayanılarak alacaklı (ilamda 56 adet topraklama trafosunun iade yükümlüsü olan ve lehine trafo bedeline hükmedilen davacı) tarafından, 87.451,00 TL vekalet ücreti, 209.025,12 TL yargılama gideri, harç ve faizin tahsili için ilamlı takip başlatıldığı, koşula bağlı asıl alacağın talep edilmediği anlaşılmıştır.
Takip konusu ilamdaki asıl alacak, karşılıklı edimleri içermekte olup, alacaklının (ilamda davacı) takibi başlatabilmesi ve takibe devam edebilmesi için kendi edimini yerine getirmesi gerekir. Alacaklı tarafından, edimin yerine getirildiğine dair İİK’nın 33. maddesi anlamında bir belge sunulmadığı gibi, ilama konu 56 adet trafonun iadesi yönünde icra müdürlüğüne yapılmış bir başvuru da bulunmamaktadır. Bu durumda alacaklının, ilamda kendisine yüklenen edimi yerine getirmeden takip başlatması, asıl alacağın fer’isi niteliğindeki alacaklarını talep etmesi mümkün değildir.
Aynı ilamda hüküm altına alınan alacak kalemleri için tek ve aynı dosya ile ilamlı icra takibinde bulunulması, ilamın bir bütün olmasına rağmen yasal ve geçerli bir neden olmaksızın alacak kalemlerinin ayrılmaması gerektiği gibi, yargılama giderleri, harç ve vekalet ücretinin esas hükmün fer’isi niteliğinde olduğundan kural olarak hükmün bölünmezliği ilkesi nedeniyle bütün olarak icrası talep edilebilecek olup hükümdeki koşula bağlı asıl alacaktan ayrı, fer’i nitelikteki alacakların takibe konu edilmesi mümkün olmadığı anlaşılmakla Bölge Adliye Mahkemesi tarafından borçlunun bu yöndeki şikayetinin kabulü ile takibin iptali yerine yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir.
O halde; Bölge Adliye Mahkemesince şikayetinin kabulü ile takibin iptali yerine yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ: Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesinin 10.04.2023 tarih ve 2022/804 E. 2023/1086 K sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2.maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 12.03.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.