ÖZET TBK’nın 314 ve 315. maddelerinde kira bedeli veya yan gideri ödeme borcunu ifa etmeyen kiracının temerrüdü düzenlenmiş (Sadece kira borcunu değil yan gideri de ödemeyen kiracının temerrüdü sebebiyle kiralayan alacaklı akdin feshini isteyebilir.) olup kiralayan alacaklı, sadece kira borcunu değil yan gideri ödemeyen kiracının temerrüdü sebebiyle akdin feshini isteyebilir.
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO : 2024/524
KARAR NO: 2024/3075
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 28/11/2023
NUMARASI : 2023/1490-2023/1475
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından borçlu hakkında başlatılan adi kira ve hasılat kiralarına ilişkin ilamsız icra takibinde borçlunun yasal süre içerisinde borca itiraz etmesi üzerine alacaklının icra mahkemesine yaptığı başvuruda itirazın kaldırılması ve tahliye talebi ile birlikte borçlu aleyhine en az % 20 oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesini istediği, İlk Derece Mahkemesince, takibin konusunun yan giderler olması nedeniyle bunların ödenmemesi halinde kira sözleşmesine dayalı olarak örnek 13 numaralı ödeme emri gönderilemeyeceğinden bahisle talebin reddedildiği ve alacaklı aleyhine asıl alacağın % 20’si oranında tazminata hükmedildiği, alacaklının istinaf yoluna başvurması sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesinin gerekçesi benimsenmekle birlikte, Kayseri 4. İcra Hukuk Mahkemesinin 06.9.2023 tarih ve 2023/304 E. – 2023/440 K. sayılı kararı ile takibin iptaline hükmedilmesi nedeniyle iptal edilen takipte itirazın kaldırılması ve tahliye istenemeyeceği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının sonucu itibariyle doğru olduğu belirtilerek, başvurunun esastan reddine karar verildiği, kararın alacaklı tarafından temyiz edildiği görülmüştür.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.12.2021 tarih ve 2017/(6)8/1918 E. – 2021/1707 K. sayılı ilamında da işaret edildiği üzere; İcra ve İflas Kanunu’nun 269-269/d maddeleri arasında kira bedelinin ödenmemesi nedeniyle ilamsız tahliye takibi düzenlenmiş olup 818 sayılı Borçlar Kanunu’na (BK) göre kiraya verenin kira sözleşmesini feshedebilmesi için öncelikle kiracıya fesih ihtarnamesi göndermesi gerekir. Kiraya veren ödenmemiş kiranın tahsili için yaptığı ilamsız takip talebinde, kiracıya ödeme emri ile BK’nın 260 veya 288. [6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 315 veya 362] maddelerinde yazılı ihtarın da yapılmasını isteyebilir. Böylece kiracının kira borcunu ödemede geciktiği halde kiraya veren aynı takipte hem ödenmeyen kira bedellerini, hem de borçlunun temerrüt nedeniyle tahliyesini talep edebilir. TBK’nın 314 ve 315. maddelerinde kira bedeli veya yan gideri ödeme borcunu ifa etmeyen kiracının temerrüdü düzenlenmiş (Sadece kira borcunu değil yan gideri de ödemeyen kiracının temerrüdü sebebiyle kiralayan alacaklı akdin feshini isteyebilir.) olup kiralayan alacaklı, sadece kira borcunu değil yan gideri ödemeyen kiracının temerrüdü sebebiyle akdin feshini isteyebilir.
Buna göre; takip konusu kira sözleşmesinin 8. maddesinde düzenlenen ortak giderler için de adi kira ve hasılat kiralarına dair ilamsız icra takibi yapılabileceğinden, İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerinin aksi yöndeki gerekçeleri doğru bulunmamış ise de; Kayseri 4. İcra Hukuk Mahkemesinin 06.9.2023 tarih ve 2023/304 E. – 2023/440 K. sayılı takibin iptali yönündeki kararı nedeniyle itirazın kaldırılması ve tahliye talebinin reddi sonucu itibari ile doğru görülmüştür. Ancak bu karar, işin esası incelenmeden verileceğinden alacaklı aleyhine tazminata hükmedilmesinin isabetsiz olduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle bozulması gerekir ise de, anılan yanlışlığın giderilmesi, yeniden yargılama yapılmasını zorunlu kılmadığından, kararın düzeltilerek onanması yoluna gidilmiştir.
SONUÇ: Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 28.11.2023 tarih ve 2023/1490 E. – 2023/1475 K. sayılı kararının, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA,
Kayseri 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 24.10.2023 tarih ve 2023/340 E. – 2023/510 K. sayılı kararının hüküm bölümünün tazminata ilişkin 1 numaralı bendinin karar metninden çıkartılmasına, diğer bent numaralarının buna göre teselsül ettirilmesine, kararın düzeltilmiş bu şekliyle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 370/2. maddesi uyarınca ONANMASINA, karar düzeltilerek onandığından harç alınmasına yer olmadığına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 28.03.2024 gününde oy birliğiyle karar verildi.